Gisteravond nog sprak ik met iemand over een verborgen klooster in Bokhara. Gurdjieff heeft minstens zes jaar in dat klooster gewoond. Het is een soefi-school, waar hij vele technieken leerde. Een van die technieken wordt in dat klooster nog steeds toegepast.
Insigne
Het is een heel mooie techniek. Wanneer iemand intreedt in het klooster en discipel wordt, krijgt hij een plaatje, een insigne. Op de ene kant staat: Ik ben negatief, neem me maar niet serieus. Waarmee wordt bedoeld: als ik iets verkeerds zeg, heb ik het eigenlijk niet tegen jou. Want ik ben negatief. En als ik iets doe komt dat doordat ik negatief ben, niet doordat jij iets verkeerds doet. Op de andere kant van het plaatje staat: Ik ben positief, ik ben liefdevol en teder. Neem me maar niet serieus. Waarmee wordt bedoeld: als ik zeg dat je mooi bent heb ik het niet tegen jou – ik ben in een juichstemming.
Lachen
Wanneer iemand zijn stemming voelt omslaan, draait hij het plaatje om; hij laat de tekst zien die van toepassing is. En daardoor wordt veel mogelijk, want niemand neemt hem serieus. De anderen lachen om hem omdat hij negatief is. (…) Pas als de verdeeldheid is opgeheven en de discipel bij de meester komt en zegt Ik ben geen van beide. Nu ben ik niet negatief en niet positief. Alles is tot rust gekomen en mijn twee vleugels zijn één geworden. Nu ben ik één. Dan pas mag hij het plaatje teruggeven.
Verlichting
Het moment dat het plaatje wordt teruggenomen is het moment van verlichting. Dan ben je heel. Anders ben je altijd in tegenspraak met jezelf en voel je je ellendig en bang en denk je: Wat gebeurt er met me? Er gebeurt niets met je! Aan de ene kant doe je iets goeds, aan de andere kant doe je meteen iets slechts – meteen, om de ene kant die een stap voorwaarts heeft gedaan tegen te houden, want je bent besluiteloos, je bent verdeeld.
Een deel van je klampt zich vast aan je oude gewoontes, een ander deel wil het onbekende ingaan. Een deel wil zich vastklampen aan de wereld, een ander deel wil een vogel worden en de onbekende hemel van goddelijkheid in vliegen, naar de goddelijkheid van het bestaan. Dan zit je vast.
Niet moeilijk en niet makkelijk
Probeer dit in te zien. Het is moeilijk omdat je nog nooit geprobeerd hebt het in te zien. Voor de rest is het helemaal niet moeilijk – niet moeilijk en niet makkelijk. Zie gewoon in wat je met jezelf en met anderen aan het doen bent.
Vastklampen
(…) En onthoud, als je je vastklampt is ’t het vastklampen als zodanig dat het probleem vormt; het is om het even waar je je aan vastklampt. Je kunt je aan verlichting vastklampen, aan God, aan de liefde, aan alles wat je wilt bereiken in je leven. En als je je vastklampt, zit je weer vast.
Waarheid
Klamp je nergens aan vast, blijf vrij, blijf in beweging. Hoe meer je beweegt, des te dichter ben je bij jezelf. Als je volkomen in beweging bent, als je energie nergens vastzit, klopt de waarheid op je deur. Ze klopt altijd al aan, maar je zat vast en kon het niet horen. De waarheid ligt vlak voor je, op het puntje van je neus.
Dit is een fragment uit: Het boek van niets – over de soetra’s van zen-meester Sosan, van Osho.
Dit prachtige boek is niet te koop in ons boekwinkeltje, want het is een erfstuk dat mijn lieve vader mij naliet.
Foto bij bericht: landgoed De Horsten in Wassenaar, 13 juni 2024 (copyright Natascha Boudewijn).
