In ‘Groen Geluk’ vind je elke keer een andere seizoensgroente, een ander kruid of andere vrucht in de spotlight. Met leuke weetjes over de historie, de lekkerste recepten én informatie voor als je zelf aan de kweek wilt. Deze keer: spruitjes!
Wist je dat een portie van 80 gram spruitjes meer vitamine C bevat dan een sinaasappel? Spruitjes bevatten daarnaast veel vitamine A, foliumzuur en vezels en beschermen tegen maag- en darmkanker. Deze gezonde groente is onmisbaar in de winterse moestuin en er zijn steeds meer mooie variëteiten verkrijgbaar. Redenen genoeg om spruitjes deze maand in de spotlight te zetten in de nieuwe blogserie ‘Groen Geluk’.
Spruitjes zijn eigenlijk minikooltjes die uit de oksels van een stamkool spruiten. In de natuur komt deze groeiwijze bij kolen niet voor. De oorsprong van de kruising is niet helemaal duidelijk. Spruitjes worden voor het eerst genoemd in de Brusselse marktarchieven van 1213. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat ze in veel talen ‘Brusselse spruitjes’ heten. Door de vele variëteiten zijn er spruitjes van augustus tot april.
Culinair
Spruitjes moeten stevig en compact aanvoelen als je erin knijpt. Soms zie je spruitjes wel eens aan de stam te koop. Spruitjes zijn goed te combineren met appel, azijn, bieslook, blauwe kaas, bosui, citroen of limoen, tamme kastanjes, knoflook, komijn, nootmuskaat, paddenstoelen, peterselie, salie, tijm, venkel(zaad) en verse peper.
Er schijnen meer dan 9000 (!) manieren te bestaan om spruitjes te bereiden. Gestoofd in Dijon-mosterd, geroosterd in balsamico-azijn, zoet en zuur, met kastanjes, in gratins… Als je spruitjes te lang laat koken gaan ze naar rotte eieren ruiken vanwege de hoge dosis sulforaphaan. Als je ze roostert, bakt of grillt, wordt de smaak zoet en nootachtig en zalig! De nootachtige smaak van spruitjes wordt geaccentueerd door noten als hazelnoten, walnoten, pecannoten, amandel, sesamzaas en pijnboompitjes.
We kennen spruitjes natuurlijk uit de Hollandse keuken als onderdeel van een stamppot of als groente bij een hoofdmaaltijd. Je kunt ze ook verwerken in soep, salades en gratins. Ik liet mij voor de recepten van deze maand inspireren door klassieke gerechten uit de Italiaanse en Indiase keuken.
Zelf kweken
Spruitjes zijn makkelijk zelf te kweken. Ze doen het goed in ons vochtige en koele klimaat. Spruitjes kun je op alle grondsoorten telen, met uitzondering van zeer lichte zand- en zware kleigrond. Van belang zijn een goede structuur en ontwatering. Je kunt spruitjes ook goed in grote bakken kweken.
Net als andere kolen verbruiken spruitjes flink wat voedingsstoffen. Bereid de grond in het voorjaar voor door er flink wat compost doorheen te mengen. Wanneer je zaait, hangt af van welk ras je kiest (zie hieronder). Kijk op de verpakking om te zien wanneer je het beste kunt beginnen met zaaien. Zorg tijdens het groeiseizoen voor een bodembedekking van bladeren of ander organisch materiaal.
In de winter kun je spruitjes prima in de moestuin laten staan. Na strenge vorst is er wel altijd wat schade. Volledige winterharde rassen zijn er namelijk (nog) niet.
Mijn favoriete rassen
Ga naar de heerlijke winkel Vreekens Zaden, in Dordrecht waar je de schattige Petit Posy vindt, een kruising tussen spruitjes en boerenkool. (en trakteer jezelf meteen op een lunch bij Villa Augustus om inspiratie op te doen in de mooie moestuin).
Bronnen: Greendelicious, Handboek Ecologisch Tuinieren (Velt), Grow Your Own Veg (Royal Horticultural Society), A history of Food (Maguelonne Toussaint-Samat), Groentebijbel (Mari Maris), The Telegraph
